Yargıçlar Öğle Yemeğinden Sonra Sanık Lehine Daha Olumlu Kararlar Veriyor! Bir Hakime Bu Araştırma Hakkındaki Görüşünü Sorduk

İsrail’de 6 hakimle yapılan bir araştırmada sabah saatlerinde verilen kararların %65’inin sanık lehine olumlu olduğu belirlendi. Tutuklunun usulüne uygun olarak serbest bırakılmasına yönelik talepler hızla kabul edildi. Fakat öğle yaklaşırken ve mahkeme oturumu uzadıkça hem heyet hem de yargıç olumlu kararlardan gitgide uzaklaşıyordu. Öğle tatilinden hemen önce, olumlu kararların yüzdesi neredeyse sıfıra düştü. Jüri ve heyetin yemek yemesinin ardından Sanık lehine olumlusonuç istatistiği yaklaşık %65’e geri dönüyordu.

Türkiye’de bu konuda yapılmış bir araştırma yok ancak unutulmamalıdır ki ülkelerin hukuk sistemleri birbirinden çok farklıdır. Bu içeriğimizde ayrıca; bir türk yargıçTecrübe ve bilgileri ışığında bahis konusundaki yorumlarını dinleyeceğiz.

Verilecek kararın sanık için “iyi” mi yoksa “kötü” mü olacağı hakimin takdirine kalmış mıdır?

Kararların sanık için “olumlu” ya da “olumsuz” olması büyük ölçüde hakimin inisiyatifine bağlı değildir, çünkü hakim aynı zamanda hukuka da bağlıdır. Kanunun gösterdiği şekilde karar vermek zorunda olan hâkim, herhangi bir ruh haliya da açlığın bu kararı etkilemesi oldukça problemli.

Hâkimin takdir yetkisi, yani bireysel bir karar için kalan süre, cezanın alt ve üst sınırı ile sınırlıdır. Kuyu kanun ışığında verilmesi gereken sonuçOnu “olumlu” veya “olumsuz” etkilemesi pek olası değildir.

Bir örnekle açıklığa kavuşturalım…

Örneğin; Farz edelim ki, bir kimsenin mahkemesi sabah, oburluğu öğlen görülecek gibi hadiseler var. Bu olay yaralama olayı olsun ve silah kullanın. Böyle bir belgede hakimin karara varacağı hatanın alt sınırı veya üzerinde yapacağı artış miktarı,yasaya uygun olarak yürütülür.

Kanunlar; Hakim kullanılan alet veya böyle bir hatada verilebilecek alt son hakkında ne derse desin, öğleden önce veya öğleden sonraolup olmadığına bakılmaksızın kanunlar ışığında karar verir.

Yargıçlar kararlarını mahkeme sırasında mı verirler? Böyle bir şey anında yanlış sonuçlara yol açmaz mı?

Hakim o anda kararını vermiyor. Tüm belgeyi ve süreci mahkeme huzurunda derinlemesine inceler. mahkeme sırasında kararı değiştirebilecekönemli bir delil olup olmadığını kontrol eder ve sanığa son kez söz hakkı verir.

Kısacası karar bir şekilde önceden verilmişti. Dolayısıyla yargıcın yargılama sırasındaki fiziki durumu, kan şekeri düzeyi,Ruh hali gibi faktörler kararı etkilemez.

Hakimin bireysel durumundan bağımsız olarak, ciddi suç olayları öğlene kadar kaldığı için daha fazla olumsuz karar veriliyor olabilir mi?

Ciddi hata içeren davaları öğleden önce bırakacak bir kural olmasa da hakimler bu davalara evrakların daha yoğun olduğu zamanlarda bakabilmektedir. öğleden öncesatın almayı seçebilirler.

Bunun nedeni, belgenin değerlendirilmesi daha ‘ağır’ olduğu için öğlenden önce alınması ve bir an önce halledilmesi tercih edilebilir. Ama herhangi bir biçimde, yasalSanık tarafından mahkemenin sonucuna olumlu veya olumsuz bir etkisi olmayacaktır.

Açlık, tokluk veya o anki ruh hali gibi faktörlerin hakimin kararında rol oynamayacağını anladık. Peki bu hatalar mümkün mü?

Mevcut fiziksel veya zihinsel durumuna göre düzensizlikler veya hatalar meydana gelebilir. Ancak bu durum sanık açısından olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesine yol açmaz.

TCK’da ⅙ oranında ihtiyari indirim, yani elverişli koşul indirimi uygulaması açısından sadece bir değerlendirme yapılabilir, ancak hiçbir şekilde; öğle yemeğinden önce ve sonra farklı durumlarda, ancak emsal durumlarda, bir kişiyi beraat ettirirkenBaşka birini cezalandırmak mümkün değildir.

Çünkü iyi hal indiriminde hakimin keyfi kararından çok; kişinin suç geçmişiToplumsal çıkarlar, suç öncesi ve sonrası davranışlar gibi kriterler yine hukuk ışığında değerlendirilir.

Hakimimizin söylediklerini özetlemek gerekirse, her koşulda hukuka bağlıdırlar ve kararda başka faktörlerin etkili olması söz konusu olamaz.

Hakemimiz; Açlık veya tokluk gibi etkenler nedeniyle oluşabilecek maksimum durum, ufak tefek hatalar oluşabileceğini ancak yerel mahkemenin kararı nihai karar olmadığı için herhangi bir olumsuz etki yaratmadığını söylüyor. Kısaca kanunlar kan şekeri o bilmiyor 🙂